Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır

  • 13 Kasım 2016
  • 1.452 KEZ OKUNDU
Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır

Kıdem Tazminatı Nasıl Hesaplanır, Kimler Alabilir, İstifa Eden Alabilir Mi

Çalışanların kendi aralarında konuştuğu hesaplamalardan ilki tazminattır. Bir plan yapıldığında, iş yerinden memnun olunmadığı durumlarda zaten şu kadar işsizlik maaşı, şu kadar tazminat bedeli alacağım bu da bana şu kadar süre yeter şeklinde konuşmalara şahit olmuşuzdur. İşte o konuşmaların teknik kısmını inceleyeceğiz bu yazımızda. Kıdem Tazminatı nedir, nasıl hesaplanır? Kim ne kadar tazminat alır, kaç yıla, ne kadar maaşa ne kadar kazanılır, nasıl ödenir, süresi var mı…

Kıdem tazminatı son dönemde fon tartışmaları ile yeniden gündemde. Tazminatın fona dönüştürülmesi çalışmaları, işçi ve işveren tarafı arasında uzlaşma sağlanamadığından şu an için rafa kaldırılmış durumda. Ancak fon yakın zamanda tekrar gündeme gelecek gibi görünüyor. Peki, kıdem tazminatına nasıl hak kazanılır ve kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

Kimler kıdem tazminatına hak kazanır?

Buı işçilere tanınmış bir haktır. Bu kapsamda 4/a’lılar, yani eski adıyla SSKlılar yer almaktadır. Bir işverene bağlı olarak çalışan işçilerin kıdem tazminatı alma hakkı bulunmaktadır. Bağ Kurluların ve memurların tazminat alma hakları yoktur. Diğer yandan, Basın İş ve Deniz İş Kanunu’na tabi çalışan gazetecilerin ve gemi adamlarının da tazminat alma hakkı bulunmaktadır.

Çalışanlar hangi hallerde kıdem tazminatı alabilir?

Kıdem tazminatı işçinin iş sözleşmesi sonlandığında doğan bir haktır. İşçi işten ayrıldığında veya işveren tarafından iş sözleşmesi feshedildiğinde tazminat hakkı doğabilir. Ancak sözleşmenin sonlanması tazminat alabilmek için yeterli değil. Sözleşmenin kanunda belirtilen haller nedeniyle sonlanması durumunda tazminat hakkı doğar. İşverenin işçiyi ahlak ve iyi niyet kurallarına uymayan haller nedeniyle işten çıkartması durumunda işçi tazminatı alamaz. Yani, işverene küfür eden, iş yerinde uygunsuz davranışlar sergileyen ve bu nedenle işten çıkarılan işçi kıdem tazminatı alamaz. İstifa eden işçi de kıdem tazminatı alamaz. Ancak istisnai durumlar bulunmaktadır.

Tazminat için kaç yıl çalışmak gerekir?

İş sözleşmesinin kanunda belirtilen nedenlerle sona ermesi de tazminat alabilmek için yeterli değildir. İşçinin aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışması şarttır. Bir yıldan az çalışanlar kıdem tazminatı alamaz.

1 yıllık süre nasıl hesaplanır?

Tazminatı alabilmek için gereken 1 yıllık sürenin hesabında, aynı işverene bağlı farklı iş yerlerinde çalışılan süreler birlikte değerlendirilir. Örneğin işçi aynı patronun bir işletmesinde 6 ay, öbür işletmesinde 8 ay çalışmışsa tazminata hak kazanır. Farklı iş yerlerinde 1 yıldan az çalışan işçi tazminat alamaz.

Deneme süresi dikkate alınır mı?

1 yıllık sürenin hesabında deneme süresi de dikkate alınır. İşçinin sigortasız çalıştırıldığı bir dönem varsa, bu dönem bile kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmalıdır. Dolayısıyla, işçilerin iş yerinde ilk kez çalışmaya başladıkları andan itibaren itibaren 1 yıllık süre işlemeye başlar. Deneme süresi de olsa, sigortasız da çalışsa tazminat hesabına dahil edilir.

İstifa eden işçi tazminat alabilir mi?

İşçiler genel olarak istifa ederek tazminat alamazlar. Ancak bazı istisnalar vardır. Kadın işçiler evlendikten sonra 1 yıl içinde istifa ederse tazminat alır. Yine 8 Eylül 1999 öncesinde sigortalı olanlar 15 yıl sigortalılık süresi ve 3 bin 600 gün primi doldurmuşlarsa istifa ederek tazminat alabilirler. Askere giderken de tazminat alınabilir. Bu üç durumda da aynı işverene bağlı olarak en az 1 yıl çalışmak gerekir.

Kıdem tazminatı nasıl hesaplanır?

İşçinin hak ettiği tazminat, çalıştığı her 1 yıl için 30 günlük brüt ücreti kadardır. Dolayısıyla, 1 yıllık kıdemi olan işçi 1 aylık brüt ücreti tutarında kıdem tazminatına hak kazanır. 1 yılın altındaki süreler için orantılı olarak hesaplama yapılır. Brüt ücret hesaplanırken, düzenli yapılan yardım ve primler de dahil edilir. Kasa tazminatı, yemek yardımı, çocuk zammı gibi ödemeler brüt ücrete dahil edilir ve bu ücret üzerinden tazminat hesaplanır. İşçiler kıdem tazminatını iş yerinde geçirdikleri süre üzerinden alırlar. Örneğin, 5 yıl bir iş yerinde çalıştıktan sonra istifa edip iş yerinden ayrılan ve tazminatını alamayan bir işçi, yeni bir işe girip 3 yıl çalıştıktan sonra askere gideceği için istifa ederse, yalnızca 3 yıllık süre üzerinden tazminat alabilir. 8 yıl üzerinden alamaz. İşçilerin bu noktayı göz önünde bulundurması gerekir.

Kıdem tazminatında tavan uygulaması nedir, kaç TL’dir?

Kıdem tazminatı işçinin brüt ücreti üzerinden hesaplanır ancak tavan fiyatı aşamaz. Tavan fiyat en yüksek dereceli devlet memuru olan Başbakanlık müsteşarının 1 yıllık emekli ikramiyesine göre belirlenir. Bu rakam, 2016 yılı için 4 bin 297 TL’dir. İşçinin tazminatına esas brüt ücreti 5 bin TL olsa bile 2016 yılında alabileceği en yüksek kıdem tazminatı miktarı 1 yıl için 4 bin 297 TL’dir. Kıdem tazminatı tavanı ocak ve temmuz ayında yükselir. Bu nedenle, yıl sonunun yaklaştığı bugünlerde iş yerinden ayrılıp tazminat alabilecek durumdaki kişilerin brüt ücretleri kıdem tazminatı tavanından yüksek ise, 2017 yılının başını beklemeleri halinde ellerine geçecek miktar artacaktır.

Ölen bir işçinin mirasçılarına kıdem tazminatı ödenir mi?

İşçinin ölümü halinde işveren tarafından geride kalan hak sahiplerine kıdem tazminatı ödenmesi gerekir. Kıdem tazminatının hak sahiplerine bölüştürülmesi mirastan aldıkları paya göre yapılır.

Kıdem tazminatı davalarında zaman aşımı var mıdır? Varsa kaç yıldır?

Zaman aşımı 10 yıldır. Yani, bir işçi kıdem tazminatını almamış ise 10 yıl içerisinde dava açarak tazminatını isteyebilir. Zaman aşımı tazminat hakkının doğduğu tarihten itibaren başlar. Kıdem tazminatından damga vergisi dışında herhangi bir kesinti yapılmaz. Yani, gelir vergisine tabi değildir.

ZİYARETÇİ YORUMLARI - 1 YORUM
  1. PageRank dedi ki:

    6 yıl çalıştım aynı firmada kaç lira kıdem tazminatı kazanırım ki :)

BİR YORUM YAZ