Safranbolu Evleri Tarihçesi

Safranbolu Evleri Tarihçesi – Amasra Fotoğrafları

Safranbolu Evleri, Evlerin içi, Evlerin tarihi geçmişi, Safranbolunun özellikleri, Amasra resimleri, Osmanlı mimarisi, Batı Karadeniz turları, gezilecek yerler haritası

Safranbolu bir kültür beşiği. Safranbolu bir tarih. Safranbolu bir harikalar diyarı. Dünyada evleri ile ünlenmiş, eski görünümünü koruyabilmiş ender şehirlerden biridir Safranbolu.

Safranbolu, güzel Türkiye’mizin Batı Karadeniz bölgesinde yer almaktadır. Adını Safran çiçeğinden almış, Karabük iline bağlı bir ilçedir. Kastamonu ve Bartın illerine karayolları ile bağlıdır.

Safranbolu evleri, dünyada başka bir kentte benzeri olmayan bir yapı ve mimarî özelliğe sahip yapılardır. Buranın mimarisinin şekillenmesine biraz da coğrafî konumu sebep olmuştur denilebilir. Öyle ki, o küçücük şehirde, dünyada eşine rastlanmayacak şekilde neredeyse her mahallede değişik bir iklim yaşanır. Meselâ çarşı ile bağlar arasında 2-3 km. gibi kısa bir mesafede büyük bir iklim ve ısı farklılığı yaşanır. Bu sebeple kentin çarşı bölümüne yağmur yağarken, Kıranköy’e kar’ın serptiği, Arslanlar’a çıkarken karların yerleri kapladığı görülür. Böylesine değişken bir sıcaklık farklılığı evlerin şekillenmesinde önemli rol oynar elbet.

Amasra’da Neresi Gezilir

Son yüzyılın başlarındaki Safranbolu Çarşısı incelendiği zaman çoğu kişinin gözünden kaçan, bugün artık şehir planlamasında dikkat edilmeyen, bu nedenle de kaybolmuş bulunan fevkâlâde bir özellik göze çarpar. Meyilli bir arazi üzerinde kurulmuş olan çarşıda, meslek grupları ayrı ayrı sokaklarda toplanmıştır. İç alanları lonca düzeninde ayrı çarşılar şeklinde organize olmuştur. Safranbolu çarşısının en büyük özelliği, çeşitli meslek grubundaki dükkânların ve sokakların eğilimli araziye inildikçe yerini iş icabı daha zor ve kirlilik arz eden dükkânlara bıraktığıdır.

Safranbolu evlerini ülkemizde ve dünyada ön plana çıkaran en önemli unsur; geleneksel Türk mimarisinin yaşayan güzide örnekleri olmasıdır. Bu evler, yüzlerce yıllık bir süreçte oluşan Türk şehir kültürü ve aile yaşantısının en önemli imzalarıdır. Safranbolu ilçe merkezinde 18 ve 20.yüzyıllar arasında yapılmış iki binden fazla değişik tarzda geleneksel Türk evi bulunmaktadır.

Osmanlı Mimarisinin Eşsiz Ürünleri

Akla ve insana dönük olarak, fonksiyonel bir biçimde tasarlanan evlerin yapımında taş, kerpiç, ahşap ve alaturka kiremit kullanılmıştır. Kalabalık aile yapısı nedeniyle evler genelde büyük hacimlidir. Bahçeler sokaktan taş duvarlarla ayrılmıştır. Çift kanatlı büyükçe kapılarla bahçeye, bazen de doğrudan evlere girilir. Evlerdeki ihtişamı daha kapıda görmek mümkündür. Her kapının üzerinde genelde kocaman kilitler asılıdır. Kilitlerin yanlarında halkalar ve kapı çalınması için “şakşak” ve “tokmak” mandal düzenekleri vardır. Bu düzeneklerin herbiri ayrı birer sanat ürünü görünümündedirler.

Bu evler diğer önemli yapılarla kaynaşmış, adetâ Safranbolu’ya özel tarihî bir müze kimliği kazandırmıştır.

Safranbolu’da bulunan bazı önemli tarihî yapıları da belirtmemiz yerinde olacaktır.

Camiler: Köprülü Mehmet Paşa Camii, İzzet Mehmet Paşa Camii, Eski Camii, Taş Minare Camii, Hidayetullah Camii, Dağdelen Camii, Kazdağlıoğlu Camii, Lütfiye Camii, Mecit Camii, Ulu Camii ve Taşminare.

Çeşmeler: Köprülü Çeşmesi, Akçasu Çeşmesi, Paşa Pınarı, Hızır Pınarı, Hacı Mehmet Ağa Çeşmesi, Antepzâde Çeşmesi, Tuzcu Çeşmesi, Salih Paşa Çeşmesi, Çatal Pınarı, Talim Meydanı Çeşmesi, Köprübaşı Çeşmesi, Alabekir Çeşmesi, Hacı Kamil Efendi Çeşmesi, Sadullah Çeşmesi, Çılbır Çeşmesi, Kadı Efendi Çeşmesi gibi çeşmeler birer sanat ve estetik âbideleridir.

Mimarî âhengi bütünleyen diğer yapılar: Yanan eski hükûmet binası, eski hastane binası, kaledeki eski saat kulesi, Cinci Hanı, Eski Hamam, Yeni Hamam.

Bu eserler, kültür turizminin önemli unsurları olarak modern müzecilik girişimlerine heyecan ve aksiyon kazandırmaktadır.

Fırsat bulur da Safranbolu’ya uğrarsanız, buram buram tarih kokan bu mekânların kültür havasını yudum yudum solumanızı tavsiye ederiz. Hele Asmazlar Konağı’nın Havuzlu salonundaki ihtişamını, Kaymakamlar Müze evinde ya da yüzlerce konaktan herhangi birinde yüzyıllık duvarlara ve ahşaplara sinmiş insan soluklarını hissedersiniz. Bize bu muhteşem eserleri bırakanları hayırla yâdediyoruz.