Sesi Geliştirme Yolları Sesimizi Nasıl Geliştiririz?
Sesi geliştirme yolları, diksiyon dersleri, güzel diksiyon için neler gerekli, ses gelişir mi, ses nasıl gelişir, güzel Türkçe için neler yapılmalı?
Sesi geliştirme yolları için ilk ne yapılmalı ? Kendi sesinizi hiç teyp’e kayıt edip dinlediniz mi? Muhtemelen bundan pek hoşlanmamışsınızdır.. Çok az insan kendi sesini beğenir. Peki gerçekte sesimiz nasıl duyuluyor? Herkes sesinizi doğrudan ağzınızdan duymasına rağmen kendi sesinizi hayatınız boyunca çene kemiğiniz yoluyla duymaktasınız.
İzleyici, ancak telaffuzu net olan bir konuşmacıyı tercih eder, hece ve sesleri yutan birini takip edemez.. Takip edemeyince de olaydan tamamen kopar, iyi bir telaffuz için sesinizin çeşitliliğini artırmanız gerekir. Özenle seçtiğiniz kelimeleri heyecan ve canlılığın olmadığı bir üslupta söylüyorsanız dinleyicileri etkilemeyi beklemeyin..
Sesinizi canlandırmak için;
- Ses gücü
- Hızı
- Yüksekliği değiştirebilmelisiniz.
Ses gücü
Kendine güven, inandırıcılık, anlaşılabilirlik sesin gücünde gizli. Bire bir konuşmalarınızdaki gibi topluluğa hitap edemezsiniz. Züğürt ağa karakterini oynayan Şener Şen işportacılığa başladığı İstanbul da sokak aralarından “domates…. biber… patlıcan…” deyişini hatırlayın..
Hızı
Hızlı konuşan kişiler, genellikle hızlı düşünen kişilerdir.. Hızlı düşünme bir avantaj gibi görünse de konuşmada nokta virgül demeden dümdüz geçen ve nefes almak için keskin duruşlar yapan bir konuşmacı bize zaman kazandırmaz. Böyle bir konuşmayı dinlemek zevk almak şöyle dursun eziyet vericidir de. Konuşma hızınızı artırıp, azaltmak sözün gücünü pekiştirir. Doğru duraklarda durmak dinleyicilere gösterdiğiniz saygının göstergesidir. Ezbere konuşmadığınızı, konuştuğunuz her sözü düşündüğünüzü ve onlara değer verdiğinizi göstermiş olursunuz. Hızlı konuşmanın yaratabileceği sıkıntıyı ağır konuşmalar da yapar bu kez de konuşma ritmi, algılama ritminin altına düştüğünden, dinleyenin üzerine ağırlık, bir sıkıntı çökmesine neden olur.
Yükseklik
Yüksek sesle konuşmakla bağırmak arasındaki dengeyi sağlayabiliyorsanız ses yüksekliğini kontrol edebiliyorsunuz demektir. Gerginlik, sinirlilik genellikle sesi kontrolsüzce yükseltebilmektedir. Saatlerce yüksek sesle konuşan bir insanın sesi kısılmazken maçlarda 20 dakikalık bir tezahüratta ses kısıklığı sorunu yaşanabilmektedir. Bunun yanında sesini yükselterek saatlerce bağıran bir bebeğin doğal solunumu içgüdüsel kullandığı için sesi hiç kısıldığı görülmemiştir.
Sesi kullanabilmekle ses kalitesini iyileştirmek aynı şeyler değildir. Sesi geliştirme Fonetik bilimin konusu iken Sesi kullanabilmek diksiyonun konusudur..
Bana sesini duyur sana kim olduğunu söyleyeyim!
Ses ve kişilik arasında, yapılan incelemeler sonunda meydana çıkarılmış..
Konuşma sesine bakarak bir insanın dik başlı mı, yumuşak başlı mı olduğunu kestirmek zor değildir.
İnsanlar, ses ile kişilik arasındaki ilişkilere birtakım “belirli özellikler” yakıştırma eğilimindedir. Dinleyici açısından, din adamı, öğretmen, polis, politikacının sıradan insanın sesi ile ayrı özellikler göstermektedir. Sadece sesini dinleyerek bir kişinin sosyokültürel düzeyi hakkında doğruya yakın fikirler edebilirsiniz..
Konuş, kim olduğunu söyleyeyim. SOKRATES
Sesin Nitelikleri;
Ses tonu: Duygu ve düşüncelerin ses ile belirtilmesine TON diyoruz. Bir insanın, sinirli, şefkatli, sert, yumuşak ya da sabırsız bir insan oluşunu ses tonundan anlayabiliriz. Örneği “Sahi mi?” Cümlesini söylerken ses vurgumuzla 4 farklı anlam çıkartabiliriz :
(a-Küçümseme, b-Hayret, c-Inanmama, Kızgınlık) Bir başka deyişle “Sahi mi?” Sözünü ses değişimi yoluyla ona dilediğimiz duyguyu katmak elimizde. Ses tonları dar veya geniş iniş-çıkışlı olabilir. Sesin tonu zayıf, gergin veya gırtlaktan olabilir. Gergin ses boğaz daraltılarak çıkartılır ve dinlenmesi zor bir sestir.. Erkekte gergin gırtlak yaşlılık, inat, kadında ise gençlik ve duygusallık belirtisidir.. Yüksek ton erkekte sinirlilik, kadında duygusallık gösterir. Derin bir tonda konuşma, erkeklere olgun ve güçlü bir görünüm verirken, kadında duygusuzluk olarak kabul e-dilir. Ses tonunu konuşma süresince değiştirmeden korumak monotonluğa yol açar.
Ses şiddeti:
Sesin şiddeti, ses kirişlerinin titreşimindeki enerjiye bağlıdır. Bu enerji alman havanın basıncıyla oluşur. Sesin şiddetini değiştirerek, dikkat cümlenin farklı bölümlerine odaklandırılabilir. Alçak bir ses tonu erkekte kararsızlık ve tereddüt ifade ederken, kadına kanısı ve duygusal özellik katar. Yüksek bir ton ise erkekler için hırçınlık, öfke, kadınlar için güçlü ve erkeksi bir izlenim bırakır. Sesin şiddetini bağırmadan yükseltme ve sese pozitif enerjiyi yansıtma diyaframı kullanma becerisi (bkz..) ile gerçekleşir.
Ses rezonansı: Bir mağarada hiç konuştunuz mu? Düşük perdede konuşsanız bile sesiniz kulağa mükemmel gelir. Sesi taşıyan hava duvara vurup titreşerek güzelleşir. Keman, davul, ud, piyano gibi müzik aletlerinin çıkardığı ses de aynı mekanizma ile alet içinde titreşerek güçlenerek çıkar. İnsan sesinin güzelliği de ses tellerinden çıkan vızıltı gibi sesler göğüs, ağız, boğaz, burunda titreşerek güzelleşerek çıkar. Daha iyi anlayabilmek için burun deliklerinizi kapatıp “Bugün çok mutluyum” deyin. !
Burundan sorunu olan konuşmacıların (üşütme, iltihaplanma, et büyümesi v. s) sesleri genizden gelir. Bu da boğuk veya olduğundan daha kaim çıkmasına neden olur. Söz söylediğiniz zaman, kelimeyi ağızdan telaffuz etmekle birlikte tonların burundan serbestçe geçmesi gerekir.. Dolgun bir rezonansla konuşmak enerji gurur, canlılık ve sempati göstergesidir. Göğüs rezonansı otomatik gerçekleşse de ağız, boğaz ve burun rezonansı disiplinlerle geliştirilebilir.
Sesin Temposu: Sesin hızı, yavaş, akıcı, aksak veya çok hızlı olabilir. Yavaş bir tempo dikkat, tembellik, soğukluğu gösterir.. Hızlı tempo sinirlilik, sabırsızlık, sempati gösterebilir.. Kesintisiz konuşma atılganlık ve isteklilikten kaynaklanırken, kesik veya titrek duraklamak konuşmalar tereddüt göstergesidir. Ağır ve yumuşak konuşmalar erkekte önceden bir saygın imaj tesis edilmediyse yaptırım ve etkileme güçlerini kaybederler.. Konuşma temposunun değişkenlikle monotonluğu kırmalıdır.. Ses niteliklerinin bileşimleri farklı durum ve özellikleri yansıtır.. Örneğin yükselen bir ton, yüksek ses, yavaş bir konuşma güvenilirlik ve güven ifadesidir.. Düşük bir ton, alçak bir ses, yavaş bir konuşma ise şefkat ve hoşnutluk belirtisidir.
Sesimiz duyulmuyor, cılız veya patlak çıkıyor olabilir. Bazı kişiler utangaç oldukları için seslerini çıkaramazlar.. Sanki seslerini yükselttiklerinde birileri rahatsız olacakmış gibi düşünür. Ya da kibarlık olsun diye böyle davranır. Bazıları da bunun tersi sokaktaki işportacı gibi konuşur. Bağırır gibi konuşur ağzında tükürük fışkırır. Kendi çıkarttığı gürültü içinde sözü anlaşılmaya çalışılır.
Beğenilen Bir Konuşma Sesi;
Herkes tarafından işitilebilmesi ve kulakta patlamaması, katılımcıların algılama hızında, sürükleyici, tınısı yerinde (sert, tırmalayıcı, tiz, burunsal, hışırtılı, buğulu veya çok yumuşak olmayan) hoşa giden, güven uyandıran, coşkusunu doğallığı ile yansıtabilmelidir..
Ses kalitesini iyileştirmekse üç alandaki kontrolü öğrenmiş olmasına bağlıdır.
- Doğru nefes almak.
- Beden kaslarını iyi kullanmak.
- Boğaz kaslarını rahat ve zorlamadan çalıştırmak
Sesi geliştirme yolları sadece bunlardan ibaret değil tabii. Bunların yanında sevilen, beğenilen ve doğru standartlarda olan bir sesi taklit etmeye çalışmak da sizi doğruya doğru yaklaştıracaktır. Sesi geliştirme yolları konusunda sizlere şimdiden başarılar dilerim. Soru ve görüşleriniz için yorum kısmını kullanabilirsiniz.
Çiğ yumurta yesek işe yarar mı? Genelde öyle söylenir ya?